WSPÓLNE STANOWISKO
OKRĘGOWEJ RADY LEKARSKIEJ W SZCZECINIE, OKRĘGOWEJ RADY ADWOKACKIEJ
W SZCZECINIE, RADY OKRĘGOWEJ IZBY RADCÓW PRAWNYCH W SZCZECINIE
ORAZ RADY IZBY NOTARIALNEJ W SZCZECINIE
W SPRAWIE PROJEKTU USTAWY O ZMIANIE USTAWY O POLICJI ORAZ NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW (DRUK SENACKI 967)
Samorządy zawodowe lekarzy, adwokatów, radców prawnych oraz notariuszy z terenu województwa zachodniopomorskiego wyrażają głębokie zaniepokojenie kształtem proponowanych zmian zawartych w projekcie nowelizacji ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw (druk senacki 967).
Wbrew orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30.07.2014r. sygn. K 23/11, który negatywnie odniósł się do aktualnych rozwiązań prawnych w zakresie kontroli działalności Policji i służb specjalnych, senacki projekt zawiera regulacje osłabiające gwarancje tajemnic zawodowych, stwarzając pole do jeszcze większych nadużyć w ramach prowadzenia działalności operacyjnej przez Policję oraz służby specjalne.
Nie do zaakceptowania są projektowane rozwiązania, na podstawie których osoby związane tajemnicą zawodową mogą być poddawane takim metodom inwigilacji jak podsłuch, czy zbieranie informacji o lokalizacji telefonów komórkowych. Regulacje przewidziane w projekcie, na wypadek pozyskania w ramach kontroli operacyjnej materiałów objętych tajemnicą zawodową, nie gwarantują, że uzyskane w ten sposób informacje zostaną prawidłowo ocenione przez funkcjonariusza. Stąd też nie do zaakceptowania jest proponowana zmiana, która uprawniałaby funkcjonariusza do dokonywania oceny, czy zebrany materiał jest objęty tajemnicą zawodową, a zainteresowani, których tajemnica dotyczy (w tym lekarze, adwokaci, radcy prawni czy notariusze), nie zostaną nawet poinformowani, że byli poddani formom inwigilacji.
Takie rozwiązania nie dadzą pogodzić się z zasadami demokratycznego państwa, albowiem czynią tajemnicę zawodową fikcją.
Tajemnica zawodowa jest podstawą wykonywania zawodów zaufania publicznego. Zaufanie pacjenta do lekarza, tak jak i klienta do adwokata, radcy prawnego czy notariusza ma fundamentalne znaczenie dla prawidłowego postępowania diagnostyczno-terapeutycznego lub postępowania sądowego.
Dotychczasowa regulacja Kodeksu Postępowania Karnego pozwalająca przesłuchać lekarza, adwokata, radcę prawnego czy notariusza jako świadka, albo przeprowadzić dowód z dokumentów objętych tajemnicami zawodowymi - została zabezpieczona przesłankami subsydiarności
i niezbędności dla dobra wymiaru sprawiedliwości. Natomiast projektowana zmiana ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw nie wskazuje żadnych przesłanek, którymi ma kierować się sąd pozwalając na pobranie i wykorzystanie danych retencyjnych, czy przeprowadzenie kontroli operacyjnej wobec osób objętych tajemnicą zawodową.
Przepisy projektu ustawy nie precyzują w dostateczny sposób środków kontroli operacyjnej, całkowicie pomijają kwestię informowania osób, których dane zostały pobrane, a także nie ustanawiają żadnych przesłanek, kiedy pobieranie danych retencyjnych jest uzasadnione.
Tak duża ingerencja organów ścigania w życie prywatne obywateli musi być każdorazowo poddana ocenie adekwatności, niezbędności i celowości zebrania danych retencyjnych. W związku z tym, że przepisy w projektowanym kształcie stwarzają ogromne pole do nadużyć wnioskujemy o usunięcie regulacji dotyczących pozyskiwania danych retencyjnych i prowadzenia kontroli operacyjnej, w stosunku do osób zobowiązanych do zachowania tajemnicy zawodowej.
Wystarczającą ochronę interesu publicznego w tym zakresie przewiduje art. 180 §2 Kodeksu Postępowania Karnego.
Prezes Okręgowej Rady Lekarskiej w Szczecinie
dr n. med. Magda Wiśniewska
Dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Szczecinie
adw. Włodzimierz Łyczywek
Dziekan Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie
r.p. Alicja Kujawa
Prezes Rady Izby Notarialnej w Szczecinie
not. Roman Czernikiewicz